โครงการประกวด สิ่งแวดล้อมของโรงพยาบาลที่เอื้อต่อการเยียวยา
นางภัทรนันท์ แก่นท้าว *
1. แนวคิด/ที่มาในการจัดสิ่งแวดล้อมเพื่อการเยียวยา
โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชธาตุพนม มีความมุ่งมั่นที่จะพัฒนาและธำรงไว้ซึ่งคุณภาพที่ควรค่าแก่การยกย่อง เพื่อการรับรองกระบวนการคุณภาพโรงพยาบาล(Hospital Accreditation - HA) กระบวนการคุณภาพ เป็นกระบวนการแห่งการปฏิบัติและการเรียนรู้ นำมาสู่การยกระดับ คุณภาพบริการ และจิตวิญาณของผู้ปฏิบัติ จึงเล็งเห็นความสำคัญของการจัดสิ่งแวดล้อมเพื่อการเยียวยา และเป็นเรื่องที่โรงพยาบาลให้ความสำคัญเป็นอย่างมาก เพราะมีผลต่อความปลอดภัยของผู้ป่วย ประสิทธิภาพการรักษาพยาบาล ความสัมพันธ์ระหว่างผู้ป่วยและผู้ให้การรักษา เกิดบูรณาการ ทั้งด้านทางกาย จิตใจ สังคม ความเชื่อ และ จิตวิญญาณ ตลอดจน วัฒนธรรมท้องถิ่น หลอมรวมระบบโครงสร้าง สิ่งแวดล้อม ซึ่งหมายรวมถึงสัมผัสทั้ง 5 อันได้แก่ การได้ยิน การได้กลิ่น การสัมผัส การได้รสชาดอาหาร สิ่งแวดล้อมทางจิตใจ ที่ต้องการได้รับการตอบสนอง เช่น ความรัก การเคารพสิทธิที่พึงจะได้รับ หรือการขอโทษ และสิ่งแวดล้อมที่สำคัญที่สุดคือเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างคนกับคนในระบบบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ จะทำให้เกิดบรรยากาศแห่งความสุข ในโรงพยาบาล
ดังนั้นตึกพิเศษ (พระเทพวรมุนี สำลี ปญฺญาวโร)ได้ก่อสร้างขึ้น เพื่อการรับรองคุณภาพ มีการจัดสิ่งแวดล้อมเพื่อการเยียวยา เป็นมิตรภาพบำบัดที่เยียวยาใจ รักษากาย เมื่อเข้าไปสัมผัสแล้วต้องไม่รู้สึกแปลกแยกกับการใช้ชีวิตประจำวัน คือสร้างพฤติกรรมบริการ บรรยากาศเพื่อความสุนทรีย์ตั้งแต่แรกรับ เจ้าหน้าที่ต้อนรับด้วยคำพูดที่สุภาพ ยิ้มแย้ม สีหน้า ท่าทาง เป็นมิตรและเอื้ออารีย์ เป็นกันเองดุจญาติมิตร การจัดสัดส่วนอาคาร สถานที่ สิ่งอำนวยความสะดวก ภูมิทัศน์ ที่ให้ความรู้สึกเป็นมิตร เกิดความรู้สึกอบอุ่นสอดคล้องกับวิถีชีวิต สร้างความเชื่อมั่นแก่ผู้ป่วยและญาติในยามทุกข์จากโรคภัย เป็นสิ่งแวดล้อมเพื่อการเยียวยาที่มีคุณค่าต่อสุขภาพทั้งทางร่างกายและจิตใจ ภายในตึกมีอากาศหมุนเวียนดี เย็นสบาย สิ่งแวดล้อมรอบๆตัวคล้ายบ้าน ผู้ป่วย/ญาติรู้สึกอบอุ่นและปลอดภัยทำให้จิตใจสงบสุข มีความประณีต ความอ่อนโยน ต่อสิ่งรอบตัวทั้งหมด บริเวณหน้าตึกสวยงาม ร่มรื่น มีสนามหญ้า ปลูกต้นไม้สวยงาม ตกแต่งสวนด้วยไม้ดอกไม้ประดับ ผู้ป่วยและญาติเห็นต้นไม้ เห็นนกบิน เห็นแสงแดด มีศาลาพักผ่อน มีถนนทางเดินเป็นสัดส่วน มีโรงจอดรถใกล้ตึกผู้ป่วย สะดวกสบาย ปลอดภัย เรียกว่า ใช้สิ่งแวดล้อมเพื่อการเยียวยา ไม่เน้นที่สิ่งก่อสร้างแต่เป็นความประณีตด้านอื่นๆ เช่น การให้เกียรติต่อผู้มารับบริการ แบบองค์รวมผสมผสาน ภายในห้องมีรูปภาพสวยงาม จัดมุมสงบเพื่อทำสมาธิ มีเสียงตามสายพาไหว้พระก่อนนอนตอน 2 ทุ่มทุกคืน จัดหาหนังสือธรรมะและสื่ออื่นๆ เช่น เทปเสียงบรรยายธรรม การนิมนต์พระมาที่หน้าตึกและรับนิมนต์บิณฑบาตข้างเตียงเพื่อให้ผู้ป่วยได้ทำบุญมีผลต่อขวัญและกำลังใจ
ในกรณีที่มีผู้มารับบริการในช่วงเทศกาลสำคัญต่างๆ ที่ผู้ป่วยและญาติไม่สามารถกลับไปทำกิจกรรมต่างๆร่วมกับครอบครัวได้ เจ้าหน้าที่ที่ปฏิบัติหน้าที่ในวันนั้น จะมีการทำกิจกรรมร่วมกัน เช่น การรดน้ำดำหัวผู้สูงอายุในวันสงกรานต์ ,ทำกระทงร่วมกันและนำไปลอยที่สระบริเวณโรงพยาบาล ทำให้เกิดคุณค่าทางด้านจิตใจทั้งผู้ป่วยและญาติ
สำหรับผู้ป่วยระยะสุดท้ายเมื่อแพทย์วินิจฉัยและแจ้งให้ญาติทราบถึงแนวทางการรักษาแล้วทางตึกพิเศษได้ร่วมทำกิจกรรมกับทีมดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย ให้การดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคอง เพื่อลดความเจ็บปวดและความทุกข์ทรมาน ให้โอกาสประกอบพิธีการตามวัฒนธรรมและความเชื่อ อำนวยความสะดวกสำหรับคนไข้ที่ต้องการกลับไปเสียชีวิตที่บ้าน
มุมพักผ่อนหย่อนใจบริเวณระเบียงหน้าห้องผู้ป่วย และศาลาพักผ่อน ด้านหน้าตึก
บริเวณทางเดินหน้าตึก
สวนหย่อมด้านหน้า ด้านข้าง และด้านหลังตึก
ระเบียง – ทางเดิน ด้านหน้าห้องผู้ป่วยและห้องพยาบาล
ร่วมพิธีขออโหสิกรรมในผู้ป่วยระยะสุดท้าย
ช่วยอำนวยความสะดวกสำหรับญาติผู้ป่วย (บริการส่งศพที่บ้านฟรี)
ให้คำปรึกษา-แนะนำผู้ป่วยและญาติ บริการดุจญาติมิตร
เจ้าหน้าที่ ผู้ป่วยและญาติ ร่วมกันทำบุญตักบาตรที่ตึก
ร่วมกิจกรรมรดน้ำดำหัวผู้ป่วยและญาติ (ผู้สูงอายุ) ในวันสงกรานต์
เจ้าหน้าที่ และญาติผู้ป่วย ร่วมกันทำกระทง และลอยกระทงในสระบริเวณโรงพยาบาล
มุมหนังสือสำหรับผู้ป่วย
มุมธรรมะ
2. ความชัดเจนของการปรับปรุง
เดิมโรงพยาบาล ไม่มีสวนหย่อม และศาลาสำหรับพักผ่อนหย่อนใจ จากแบบสอบถามความพึงพอใจของผู้ป่วยและญาติที่มารับบริการที่โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชธาตุพนม ส่วนใหญ่มีความต้องการให้มีสวนหย่อม ศาลาที่พัก ที่จอดรถสำหรับผู้ป่วยและญาติ ต้องการให้บรรยากาศภายในโรงพยาบาลน่าอยู่เหมือนอยู่บ้านของตนเอง ทางโรงพยาบาลจึงได้มีการปรับภูมิทัศน์ สิ่งแวดล้อมให้สวยงาม
3. ความร่วมมือของบุคลากรในการจัดสิ่งแวดล้อม
- มีการประชุมดึงเอาแนวความคิดของผู้มารับบริการและผู้ให้บริการ ได้แก่ ผู้ป่วย ญาติผู้ป่วย แพทย์ พยาบาล ผู้ช่วยเหลือคนไข้ คนงาน นำข้อเสนอแนะของผู้ป่วยและญาติ จากแบบสอบถามความพึงพอใจของผู้ป่วยและญาติที่มารับบริการที่โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชธาตุพนม (IP Voice)มีการสอบถามติดตามอาการผู้ป่วยและการปรับปรุงการให้บริการจากผู้ป่วยและญาติทางโทรศัพท์ มาปรับปรุง พัฒนาให้ดียิ่งขึ้น
- มีการมอบหมายงานให้เจ้าหน้าที่ในตึกและคนสวนแบ่งกันดูแลอย่างชัดเจน
- มีกิจกรรม 5ส
- มีกิจกรรม Big Cleaning Day
4. ค่าใช้จ่ายในการจัดการ รวมถึงค่าใช้จ่ายในการบำรุงรักษา
ค่าใช้จ่าย
1) ได้รับงบประมาณสนับสนุนจากมูลนิธิโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชสาขาธาตุพนม เป็นจำนวนเงิน 70,000 บาท (ค่าจัดตกแต่งสวนหย่อมด้านหน้าตึก)
2) ได้รับงบประมาณสนับสนุนจากเทศบาลตำบลธาตุพนม เป็นจำนวนเงิน 50,000 บาท (ค่าศาลาสำหรับนั่งพักผ่อน) และจัดตกแต่งสวนด้านข้างตึกให้ฟรี
3) ได้รับงบประมาณสนับสนุนจากองค์การบริหารส่วนตำบลธาตุพนม ทำถนนด้านหน้าตึก เป็นจำนวนเงิน 300,000 บาท
4) ได้รับเงินบำรุงโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชธาตุพนม เป็นจำนวนเงิน 20,000 บาท (ค่าไม้ดอกไม้ประดับและปลูกหญ้ารอบตึก)
5) ได้รับความเมตตาจากพระเทพวรมุนี สำลี ปญฺญาวโร เจ้าคณะจังหวัดนครพนม เจ้าอาวาสวัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร ให้หนังสือธรรมะ บทสวดมนต์ สำหรับผู้ป่วยและญาติ
6) ได้รับบริจาคจากมูลนิธิโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชสาขาธาตุพนม ดังนี้
- โทรทัศน์ 21 นิ้ว จำนวน 14 เครื่อง
- ชุดรับแขก (เตียงไม้) จำนวน 16 ตัว
- ตู้เสื้อผ้า (ไม้) จำนวน 16 ตัว
- โต๊ะข้างเตียง (ไม้) จำนวน 16 ตัว
7) ได้รับบริจาคตู้เย็น ขนาด 4.5 คิว จำนวน 14 เครื่อง
8) ได้รับบริจาค ต้นไม้ ไม้ดอก – ไม้ประดับ จากชาวบ้าน ,ญาติผู้ป่วย ,เจ้าหน้าที่ในโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชธาตุพนม และเทศบาลตำบลธาตุพนม
การบำรุงรักษา
ไม่มีค่าใช้จ่ายเนื่องจากว่าเจ้าหน้าที่ทุกคนเห็นว่าเป็นสมบัติของส่วนรวมที่จะต้องดูแลร่วมกันรวมถึงญาติผู้ป่วยและผู้ป่วยที่เป็นจิตอาสาร่วมแรงร่วมใจกันบำรุงรักษา
5. ผลกระทบต่อภาพรวมของโรงพยาบาลต่อผู้ป่วย ผู้รับบริการ ชุมชนและผู้ให้บริการ
- สิ่งแวดล้อมที่จัดให้ตรงกับความพึงพอใจของผู้ป่วยและญาติจากแบบประเมินความพึงพอใจ
- คำชมของเจ้าหน้าที่นอกตึก/ในตึกและใบแสดงความคิดเห็นของชุมชน
6. ผลต่อการพัฒนาสู่ความยั่งยืน
โรงพยาบาลของเราได้จัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ โดยมีการจัดการประกวดผลงาน CQI/นวัตกรรม/งานวิจัย เพื่อให้เกิดการขยายผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงระบบหรือรูปแบบการดูแลผู้ป่วย เราได้มีการจัดทำและนำเสนอ โครงการมิตรภาพบำบัด เยียวยาใจ รักษากาย โดยการจัดสิ่งแวดล้อมทั้งภายในและนอกตึก เพื่อการเยียวยา จึงได้มีโอกาสได้เรียนรู้และเข้าใจถึงความต้องการของผู้ป่วยและญาติ จากการเก็บแบบสอบถามความพึงพอใจต่อคุณภาพบริการ การอำนวยความสะดวก รวมทั้งสิ่งแวดล้อม ตลอดจนความคิดเห็นและข้อเสนอแนะ แนวทางในการปรับปรุง ทำให้ผู้ป่วยมีความภาคภูมิใจที่ได้มีส่วนร่วมในการคิดและพัฒนาสิ่งแวดล้อม
จากกิจกรรมที่ทำได้มีการประเมินจากเจ้าหน้าที่ภายในโรงพยาบาล จากแบบสอบถามหลังการจัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ส่วนใหญ่มีความเห็นว่าเป็นกิจกรรมที่ดี น่าสนับสนุนให้เกิดวิถีในการดูแลสุขภาพตามความเชื่อของท้องถิ่น จึงก่อให้เกิดการจัดกิจกรรมในทุกหน่วยงาน เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อผู้มารับบริการ ตัวอย่างผลงานที่ผ่านมา
นวัตกรรมเตียงอุ่นไอรัก ผลงานจากงานห้องคลอด ได้รับรางวัลชนะเลิศเครือข่ายพัฒนาคุณภาพการพยาบาล เขต 11 วันที่ 25 มิถุนายน 2551 ณ โรงพยาบาลมุกดาหาร จ.มุกดาหาร เน้นให้ผู้รับบริการหลังคลอดได้รับความสะดวกปลอดภัย เกิดความมั่นใจในขณะขึ้น ลง จากเตียง มีความสุขสบาย ส่งเสริมสายใยรักแห่งครอบครัว ผู้มารับบริการได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิด อุ่นใจ สร้างความพึงพอใจแก่ผู้มารับบริการ
นวัตกรรมราวเสริมพลังแรงเบ่งคลอด ผลงานจากงานห้องคลอด ได้รับรางวัลผลงาน R2R ดีเด่น ประเภททุติยภูมิ และรางวัล Popular Vote จากเวทีการประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากงานประจำสู่งานวิจัย หรืองาน R2R (Routine to Research) ครั้งที่ 3 ระหว่างวันที่ 14 – 16 กรกฎาคม 2553 เน้นความโดดเด่นของการผสมผสานภูมิปัญญาไทย โดยการปรับเปลี่ยนท่าและทำราวให้ยึดขณะเบ่งคลอดในลักษณะเดียวกับการคลอดสมัยโบราณ
นวัตกรรมเสื้อสมุนไพร 3 in 1 ผลงานจากตึกพิเศษ (พระเทพวรมุนี) ได้รับรางวัลชนะเลิศ Poster awards จากการประชุมวิชาการ SHA Conference & Contest ระหว่างวันที่ 15 – 17 ธันวาคม 2553 ณ โรงแรมอิมพีเรียล กรีนปาร์ค กรุงเทพมหานคร เป็นการประยุกต์การอยู่ไฟ แบบภูมิปัญญาท้องถิ่นมาใช้นวดประคบในมารดาหลังคลอด เพื่อช่วยบรรเทาอาการคัดตึงเต้านม ปวดมดลูก ปวดหลัง จากการตั้งครรภ์ และการเบ่งคลอด อีกทั้งกระตุ้นการไหลของน้ำนม ส่งผลให้มารดาหลังคลอดพึงพอใจ
จากโครงการประกวดสิ่งแวดล้อมของโรงพยาบาลที่เอื้อต่อการเยียวยานี้ ส่งผลให้หน่วยงานห้องคลอดและหอผู้ป่วยพิเศษ (พระเทพวรมุนี สำลี ปญฺญาวโร) ของโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชธาตุพนม ได้รับรางวัล Healing Environment Award ระดับหน่วยงาน ในวันประชุมวิชาการ HA National Forum ครั้งที่ 12 ในวันที่ 18 มีนาคม 2554 ณ ห้องประชุมอิมแพ็ค เมืองทองธานี จากศาสตราจารย์นายแพทย์ประเวศ วะสี
ปัจจัยแห่งความสำเร็จโครงการสิ่งแวดล้อมของโรงพยาบาลที่เอื้อต่อการเยียวยาในครั้งนี้ มีผู้ให้การสนับสนุน ได้แก่
1. นายแพทย์มนู ชัยวงศ์โรจน์ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชธาตุพนม
2. นางวรณี ณ หนองคาย หัวหน้าพยาบาล
3. นางพัชราพร ตั้งสกุล หัวหน้างานห้องคลอด
4. นางพิมพ์ริสา ตั้งไพบูลย์ หัวหน้างานผู้ป่วยพิเศษ (พระเทพวรมุนี สำลี ปญฺญาวโร)
5. นางสิริกร ฤทธิธาดา หัวหน้างานจริยธรรมและงานดูแลผู้ป่วยวาระสุดท้าย
6. บุคลากรโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชธาตุพนม
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น